سرمایه‌گذاری یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مدیریت مالی شخصی می باشد و انتخاب ابزارهای مناسب برای این کار می‌تواند تأثیر زیادی بر روی بازدهی و موفقیت سرمایه‌گذاری داشته باشد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF) یکی از ابزارهای سرمایه‌گذاری است که ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارد که در ادامه به بررسی کامل صندوق‌های ETF، نحوه کارکرد آن‌ها و مزایا و معایب، و تفاوت آن‌ها با صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال و صندوق‌های مشترک می پردازیم.

صندوق ETF یا قابل معامله در بورس چیست؟

صندوق قابل معامله در بورس (Exchange-Traded Fund یاETF ) نوعی صندوق سرمایه‌گذاری می باشد که مجموعه‌ای از اوراق بهادار مانند سهام، اوراق قرضه و کالاهای اقتصادی را شامل می‌شود و در بازار بورس قابل معامله است. این صندوق‌ها شبیه  به سهام هستند و و در طول روز امکان خرید و فروش آن ها وجود دارد.

نحوه کارکرد صندوق ETF چگونه است؟

1.ایجاد سبد دارایی‌ها: ارائه‌دهنده ETF سبدی از دارایی‌ها مانند سهام، اوراق قرضه یا کالاها را ایجاد می‌کند و با نماد خاصی در بورس عرضه می‌کند.

2.خرید و فروش: سرمایه‌گذاران می‌توانند مثل  سهام یک شرکت، سهمی از این سبد را خریداری کنند.

3.معاملات روزانه: ETF‌ها در طول روز کاری معاملاتی خرید و فروش می‌شوند، و قیمت آن‌ها بسته به عرضه و تقاضا متغیر است.

سرمایه‌گذاری در صندوق‌های قابل معامله چگونه است؟

سرمایه‌گذاری در صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) به سادگی و مشابه با معاملات سهام انجام خواهند شد که مراحل آن عبارتند از:

دریافت کد بورسی

دریافت کد بورسی، اولین گام برای فعالیت در بازار سرمایه است. برای این کار باید در سامانه سجام ثبت‌نام کرد و احراز هویت شد.

افتتاح حساب در کارگزاری

پس از انجام و دریافت کد بورسی، در یکی از کارگزاری‌های معتبر بازار بورس حساب باز کنید.

واریز وجه به حساب کارگزاری

برای خرید واحدهای صندوق قابل معامله (ETF)، باید مبلغ مورد نظر برای خرید را از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری خود به حساب کارگزاری واریز کنید.

انتخاب صندوق ETF موردنظر

در سامانه معاملات آنلاین کارگزاری، نماد ETF مورد نظر خود را جست‌وجو کنید.

ثبت سفارش خرید

تعداد واحدهای ETF که قصد خرید آن‌ها را دارید وارد کرده و سفارش خرید خود را ثبت کنید.

نکته: برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های ETF بهتر است در قدم اول، بازدهی و عملکرد این صندوق‌ها را با یک‌دیگر مقایسه کرده و سپس، نسبت به خرید واحدهای این نوع صندوق‌ها اقدام کنید. برای این کار می‌توانید به قسمت صندوق سرمایه‌گذاری وبسایت رده مراجعه کنید.با انتخاب گزینه ETF به لیست تمامی این صندوق‌ها و میزان بازدهی هرکدام دسترسی خواهید داشت.

مزایای صندوق‌های ETF

برخی از مزایای صندوق‌های قابل معامله عبارتند از:

• سادگی و سهولت معامله؛ به راحتی در بازار سرمایه می توان  آن ها را خرید و فروش کرد.
• هزینه‌های پایین؛ هزینه‌های معاملاتی و مدیریتی پایین‌تری نسبت به صندوق‌های مشترک دارند.
• تنوع بالا؛ سبد متنوعی از دارایی‌ها را شامل می‌شوند، که این تنوع به کاهش ریسک کمک خوواهد کرد.
• شفافیت؛ اطلاعات مربوط به ترکیب دارایی‌ها و تغییرات قیمت به صورت روزانه منتشر خواهد شد.
• معافیت مالیاتی؛ واحدهای ETF معمولاً معاف از مالیات هستند.

معایب صندوق‌های ETF

برخی از معایب صندوق‌های قابل معامله عبارتند از:

• هزینه‌های معاملاتی؛ هزینه‌های مربوط به خرید و فروش واحدهای ETF باید مدنظر قرار گرفته شود.
• ریسک بازار؛ همانند سایر اوراق بهادار، ارزش واحدهای ETF نیز تحت تاثیر نوسانات بازار قرار می‌گیرد.

صندوق قابل معامله با صندوق صدور و ابطال چه تفاوتی دارد؟

شباهت‌های زیادی که بین صندوق‌های سرمایه‌گذاری صدور و ابطالی و صندوق‌های قابل معامله (ETF) وجود دارد،با اینحال تفاوت‌های مهمی نیز بین آن‌ها دیده می‌شود که سرمایه‌گذاران باید به آن‌ها توجه داشته باشند. چند مورد از این تفاوت‌های کلیدی عبارتند از:

1-صندوق‌های قابل معامله (ETF) مانند سهام عادی در بورس خرید و فروش خواهند شد، اما برای معامله واحدهای صندوق‌های صدور و ابطالی باید از طریق سایت اختصاصی آن صندوق اقدام شود.

2-در صندوق‌های قابل معامله در بورس عملیات خرید یا فروش به صورت در لحظه اتفاق می افتد. این یعنی اگر شما واحدی از صندوق‌های ETF را به فروش برسانید، روز کاری بعد می‌توانید وجه خود را به حساب بانکی منتقل کنید. در حالی که در صندوق‌های صدور و ابطالی فرایند خرید و فروش و دریافت وجه می‌تواند بین 3 تا 5 روز طول بیانجامد.

3-هر یک از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبلغی را بابت اجرای کارهای عملیاتی از شما دریافت خواهند کرد. اما به این دلیل که در صندوق‌های قابل معامله این مبلغ بین صندوق و کارگزاری تقسیم می کنند، هزینه آن‌ها کمی کمتر از صندوق‌های صدور و ابطالی است.

4-حداقل سرمایه مورد نیاز برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های ETF برابر 500 هزار تومان است. این در حالی است که سرمایه‌گذاران صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال می‌‎توانند با خرید حداقل یک واحد، سرمایه‌گذاری خود را شروع کنند.

صندوق قابل معامله با صندوق مشترک چه تفاوتی دارد؟

برخی از تفاوت‌های مهم صندوق‌های قابل معامله با صندوق‌های مشترک عبارتند از:

• زمان معامله؛ ETF‌ها در طول روز و با قیمت‌های متغیر معامله می‌شوند، در حالی که صندوق‌های مشترک فقط یک بار در پایان روز معامله خواهند شد.
• هزینه‌ها؛ هزینه‌های مدیریتی و کارمزدهای صندوق‌های مشترک معمولاً بیش تر از ETF‌هاست.
• شفافیت؛ ETF‌ها اطلاعات روزانه در مورد دارایی‌های خود ارائه می‌دهند، در حالی که صندوق‌های مشترک این اطلاعات را ماهانه یا چندماهه منتشر می‌کنند.
• نقدشوندگی؛ ETF‌ها به دلیل معامله در بورس، نقدشوندگی بیشتری نسبت به صندوق‌های مشترک دارند.

آیا صندوق‌های ETF امن هستند؟

یکی از چالش‌هایی که در ارتباط با صندوق‌های قابل معامله وجود دارد، مربوط به امنیت آن ها می باشد. از آن‌جایی که این سبدها توسط شرکت‌های کارگزاری یا نهادهای مالی مورد تایید سازمان بورس و اوراق بهادار تشکیل شده اند از امنیت کافی برخوردار می باشند و تا به امروز هم هیچ مشکلی در این زمینه گزارش نشده است.

همچنین تمام ETF‌ها دارای یک وبسایت رسمی برای اطلاع رسانی در مورد نحوه عملکرد، اطلاعات موسسان و تمام مجوزها هستند که شما می‌توانید قبل از هرگونه اقدامی برای خرید، آن‌ها را مطالعه کنید.